Clearlight - Impressionist Symphony

Gonzo Multimedia

Welke oude zak herinnert zich Clearlight nog, het project van toetsenist Cyrille Verdeaux? Zijn beste albums werden zelfs in de progvriendelijke seventies wat over het hoofd gezien. Maar Verdeaux is nooit uit de muziek weg geweest. Nu verschijnt ‘Impressionist Symphony’, zijn persoonlijke kijk op het impressionistische genre in de muziek en de beeldende kunsten. Het is één van zijn betere platen geworden. 

Ofschoon beschouwd als een mindere god, veroverde de Fransman met zijn eerste album ‘Clearlight Symphony’ (1974) meteen een plekje in het pantheon van de rock-’n-roll. Volgens Billboard is het één van de beste honderd albums in de progressieve muziek. Samen met Gong-leden Steve Hillage, Tim Blake en Didier Malherbe creëerde Verdeaux zijn typische sjabloon, een mengeling van romantiserend classicisme en space-/progrockexperimenten. 

Sindsdien zou Clearlight ook steeds vaker ideeën aan de Indische filosofie en muziek ontlenen. Om de dood van zijn vierjarige zoontje te verwerken, vertrok Verdeaux naar India om er yoga en meditatie te studeren. Die invloeden zouden zijn werk voortdurend karakteriseren. De techniek van het mediteren zou hij zelfs conceptualiseren in de muzikale structuur.

Aan de oppervlakte heeft ‘Impressionist Symphony’ nochtans weinig gemeen met India. Het is vooral een terugkeer naar zijn Franse jeugd en opvoeding. De invloed van de Franse school uit het begin van de twintigste eeuw (Debussy, Ravel en Satie) blijkt in de dynamiek van opkomende en uitdijende melodielijnen. Het beroemdste voorbeeld zijn de golven van de zee in Debussy’s ‘La Mer’.

Maar ook de schilders uit die eeuwwende weten Verdeaux te inspireren. De picturale kwaliteiten van Auguste Renoir worden overtuigend omgezet in het kleurrijk gearrangeerde Renoir En Couleur, met opvallende gastbijdragen van Steve Hillage (gitaarglissando’s), Didier Malherbe (doudouk en sax) en Craig Fry (viool).

Een andere meester, Claude Monet, probeerde in zijn landschappen de tijd letterlijk vast te leggen. Time Is Monet en Monet Time hebben veel weg van een sonate voor piano en viool en zijn naast een leuke woordspeling ook de uitdrukking van die ambitie. In Pissarro King wordt een klankwereld opgetrokken, die dicht bij het beste werk van Mike Oldfield staat. Zelfs de buisklokken zijn van de partij. Uit de theremin en synth van Tim Blake borrelen dan weer kosmische geluiden op.

Verdeaux’ klankenpalet schildert ook Degas; zijn wonderlijke balletscène krijgt een statige uitvoering met een ironisch jazzeinde. Dan volgen de postimpressionisten: de beroemdste Nederlander wordt een nieuw oor aangeplakt in Van Gogh 3rd Ear (amusante fusion), terwijl diens collega en vriend Gauguin naar Tahiti trekt. Verdeaux’ piano, de fluit van Malherbe en de glissando’s van Hillage evoceren in Gauguin Dans L’Autre een weelde aan exotische planten en dieren.

‘Impressionist Symphony’ is een imaginaire ontdekkingstocht langs enkele van de mooiste werken uit de kunstgeschiedenis. Verdeaux is de gids die ons met verve door de galerij loodst. Meer dan eens doet hij ons verbaasd opkijken en luisteren. Tip: met een koptelefoon door het museum lopen zou deze audiovisuele ervaring nog versterken.   

Verdeaux beschouwt ‘Impressionist Symphony’ als de viering van veertig jaar ‘Clearlight Symphony’. Naar aanleiding van deze verjaardag komt Gonzo Multimedia dit jaar met een heruitgave van het legendarische debuut.