David Bowie - The Next Day

ISO Records

Genoeg nu over de onverwachte comeback van David Bowie. Tijd om 'The Next Day' onder de loep te nemen. De Bowie die enkele maanden geleden nog op sterven na dood werd gewaand, is duidelijk springlevend en het lijkt er sterk op dat 'The Next Day' niet zijn laatste zal zijn. Al is het album niet het meesterwerk waarop we hadden gehoopt.

De fragiele, oude man die herinneringen ophaalt in de vooruitgestuurde single Where Are We Now is immers niet de Bowie die heerst over 'The Next Day'. Het titelnummer opent de plaat met een voortstuwend ritme en een grillige gitaartextuur. Bowie knipoogt naar The Beauty And The Beast, de uppercut die Heroes (1977) op gang trok. Maar wat vooral bijblijft, is de kracht van zijn stem, die inbeukt op je gemoed. Bowie hapt niet naar adem, maar geeft ons reden om naar de zuurstoffles te grijpen.

Het is een sensatie die ons opnieuw overvalt bij The Stars (Are Out Tonight). De fijnzinnigheden van het arrangement - met strijkers, baritonsax, klarinet en zelfs blokfluit - ontdekken we pas als we ons uit de greep van Bowie's stem kunnen losrukken. De hele plaat lang fraseert Bowie zijn woorden perfect, waardoor ze zelfs in de minder beroerende nummers opvallen. Hij pakt je in met lage, getemperde tonen en ontzet je enkele momenten later met bijtende uithalen.

De sound van 'The Next Day' is beetgaar en ligt helemaal in de lijn van 'Heathen' (2002) en 'Reality' (2003). Bowie omringde zich zoals steeds met topmensen (David Torn! Gail Ann Dorsey! Tony Visconti!), maar steekt zelf ook de handen uit de mouwen. Zo verandert hij op Love Is Lost van klankkleur door lang aangehouden keyboardakkoorden te draperen over een kloppende bas. Het effect van de combinatie met Bowie's meeslepende lyrics kan nauwelijks overschat worden. Zo zingt hij tot de jonge protagoniste: "Your country's new. Your friends are new. Your house and even your eyes are new. Your maid is new and your accent too. But your fear is as old as the wo-o-orld!"

Compositorisch schiet de nog steeds veerkrachtige Bowie alle kanten op. Meestal met schitterende resultaten, maar een retro-oefening als Dancing Out In Space biedt weinig meerwaarde. Dan houden we meer van de manier waarop hij in How Does The Grass Grow de hook van Shadows-hit Apache een gastrol toebedeelt. Het nerveuze If You Can See Me is dan weer een terugblik naar Bowie's eigen experimenten met elektronica uit de nineties, terwijl de invulling vooral doet denken aan zijn versie van I Took A Trip On A Gemini Spaceship ('Heathen').

Met Heat waagt Bowie zich aan een gothsong. We horen een Bowie in Scott Walker-modus in een song die we niet anders kunnen interpreteren dan als eresaluut aan zijn vriend. Hij begeeft zich immers op hetzelfde abstracte, onheilspellende terrein als de voormalige Walker Brother. "My father ran the prison," is een regel die door het nummer dwaalt als een spook. En onder de intensiteit van duivelse violen bekent Bowie: "I am a seer, I am a liar."

Topmomenten zijn legio, maar niet alle keuzes van de meester vallen te bewieroken. Zo staat het rootsy Dirty Boys tussen The Next Day en The Stars als een verkeersdrempel. I'd Rather Be High blijft wel hangen, maar mist een spanningsveld. En de riff van (You Will) Set The World On Fire herinnert ons voorlopig nog te veel aan Jack White's Sixteen Saltines, hoewel de song ook swingt.

Toch onthouden we vooral dat David Bowie snedig uit de hoek komt en dat hij achteromkijkt zonder op nostalgietrip te gaan. Sterker nog: op 'The Next Day' geeft Bowie een zelfrelativerende indruk en dat is meer dan je kan verwachten van een icoon als hij. De postmoderne hoes spreekt boekdelen. Bowie recycleert, maar gaat vooruit. En precies daarom menen we te mogen stellen dat 'The Next Day' het begin is van een nieuw hoofdstuk.

Wij hebben vijf exemplaren van dit album te geef. Winnen doe je door de wedstrijdvraag correct te beantwoorden. Daarvoor surf je hierheen.