Dieter Moebius - Musik Für Metropolis

Bureau B

Dieter Moebius was een legende. En legendes doen wat ze willen. Zo lijkt het toch als ‘Musik Für Metropolis’ de eerste kennismaking is met het monsterlijke, muzikale oeuvre van de man, die eind 2015 het leven verliet. Want wie ooit aan de wieg stond van de krautrock, met compagnons van ondermeer Tangerine Dream, Cluster, Neu! en dus het elektronische Berlijn op de kaart zette, behoort nu eenmaal te experimenteren.

Het laatste werk, waar Dieter Moebius aan werkte, was de muzikale ondersteuning van de beroemde silent movie ‘Metropolis’ van Fritz Lang, een avantgardistisch, stedelijk en industrieel werk. Impressie en dramatiek, daar gaat het om. Helaas heeft hij dit werk nooit kunnen voltooien, maar dankzij de inzet van enkele muzikale nazaten en zijn weduwe, werd ‘Musik Für Metropolis’ postuum toch nog vervolledigd.

Waar gaat het om? Experiment. Want vier tracks op een plaat, elk meer dan tien minuten lang, dat is alvast een uitdaging. En dan hebben we het nog niet over het feit dat deze ambient wel heel erg durft af te wijken van de term “muziek”, ondanks de titel van deze plaat. Dit is dus ambient met de grote A: samples uit mens en maatschappij die in elkaar worden geschoven tot ingewikkelde geluidspuzzels.

Op een rijtje:

De verdienste van Schicht is het bedwelmende effect van een steeds wederkerende, diepzinderende basbonk waardoor ruis, raadselklanken en tonen een permanente ontdekkingstocht vormen. Waar al die geluiden vandaan komen, is de grote vraag, maar het gaat duidelijk om niets anders dan een geheel van samples waarvan sommige eenmalig voorkomen en andere in een repetitief systeem verwerkt worden. Dit nummer combineert de draagkracht van sfeer en mysterie in een kader van ritmische eenvoud.

Dan volgt Moloch, vreemd genoeg een wat minder bombastisch tienminutenmoment. Hier begint Moebius tochtig, wazig met tonen en stoten. Vervolgens gaat het nummer over in een dadaïsme van druppelende noten en korte klankflarden, waarbij de muzikale context volledig vervaagt. Dit is niet meer of minder dan een absurd geheel van korte geluiden die elkaar wel opvolgen, maar geen binding met elkaar hebben, tot na drie minuten toch een vreemd herhalende structuur ontstaat. Weer duikt hier die diepe, repetitieve baspuls op en de krakende, ruisende klanken die Schicht ook ritmisch bonden.

Tiefenbahnen komt voorzichtig op gang met klokken, bellen en spookgeluiden; alweer erg fragmentarisch en bizar. Bubbel, ruis, fluit, flard. Ook nu zit er een loopherhaling in, die pas na zes minuten naar voren treedt en zich echt durft te manifesteren. Voor eventjes dan, want dit nummer vervaagt weer heel snel tot een geheel van klank en sfeer.

Afsluiter Mittler tenslotte, doet wat met water, knispers, een vage carrouselmelodie (jawel, melodie!) en wederkerige fluittonen.

Uitdaging en willekeur, daar lijkt het bij ‘Musik Für Metropolis’ om te gaan. Dit is een plaat voor ver gevorderde ambientfreaks. Dat het hier om een geniale opeenstapeling van samples gaat, leidt geen twijfel. De manier waarop omgevingsklanken worden gemanipuleerd en gestuurd naar eigen wetmatigheden en structuren, is van topniveau. Daarom is dit een sterk slotstuk van een indrukwekkende carrière.