Godspeed You! Black Emperor - G_d’s Pee AT STATE’S END!
Constellation Records
Bijna even verrassend als het pamflet dat tien jaar geleden de terugkeer van Godspeed You! Black Emperor aankondigde, liet de band uit Montréal begin maart weten dat ze een nieuw album klaar hadden. ‘G_d’s Pee AT STATE’S END!’ (ons klavier sloeg niet op hol) is vanaf 2 april te koop. En het is bijwijlen geniaal.
Twee songs, die rond de twintig minuten afklokken, en twee kortere songs van zes minuten verkennen alle uithoeken van het Godspeed-universum. De plaat klinkt tegelijk erg vertrouwd en uitdagend. We houden wel van dit soort vrienden.
De eerste track - neem even diep adem - A Military Alphabet (five eyes all blind) (4521.0kHz 6730.0kHz 4109.09kHz) / Job’s Lament / First of the Last Glaciers / where we break how we shine (ROCKETS FOR MARY) begint bevreemdend en doet zelfs even vermoeden dat Godspeed anno 2021 andere horizonten opzoekt. Maar na tweeënhalve minuut lijkt een plots opdoemende gitaar als een misthoorn door de duister experimentele wolken naar onze aandacht te willen lonken.
We zijn al vijf minuten onderweg als de song zich machtig traag ontpopt tot het soort postrockclassic dat we van de band gewend zijn: signature-riffje hier, verkennend gitaartje daar, eindelijk een dreunend drumvel. De opbouw mondt - zoals vanouds - uit in een gebakkelei van instrumenten die samen lijken te kletteren tegen alles wat fout gaat in deze wereld. Na die waanzinnige langgerekte intro sputtert de opener een beetje voort op de hoogvlakte, maar voor we er erg in krijgen, is het allemaal voorbij.
Alsof het voorspelbaar was dat we even tot rust moeten komen, kabbelt Fire At Static Valley ongevaarlijk binnen. Het eerste van de twee kortere nummers blijft subtiel op eenzelfde thema hameren, maar zwelt onderhuids alsnog met strijkers aan tot een belevenis die waarlijk ontroert. Een eerder atypisch stukje Godspeed, maar wat ons betreft een ongehoord en verslavend hoogtepunt in het oeuvre.
Fire At Static Valley op endless repeat voelde dan wel even als het ultieme muzikale geluk, er wachtte nog een tweede helft van de plaat. “GOVERNMENT CAME” (9980.0kHz 3617.1kHz 4521.0 kHz) / Cliffs Gaze / cliffs’ gaze at empty waters’ rise / ASHES TO SEA or NEARER TO THEE - u begrijpt het, alweer een serieus uitgesponnen compositie - trapt af als een vintage Godspeed-collage van grootstadsgeluiden, waarna een ongecontroleerd dreigend instrumentarium het stilaan overneemt om uiteindelijk ongemerkt over te gaan in een meeslepende gemoedsrust. Ja, de lengte van onze zinnen wordt evenredig met de lengte van de songtitels...
Deze track echoot het epische geluid dat de band al ruim twintig jaar kenmerkt en voelt dan ook alsof in volle lockdown een oude vriend op bezoek komt. Voor het eerst wilden we haast een promo-stream knuffelen. Weird. Halfweg duikt de song een paar minuten onder om als een nieuwe beweging boven water te komen en terug te slaan als de "villain" die plots opnieuw ten tonele verschijnt, tot kerkklokken het einde inluiden. Wow!
Het tweede korte (naar Godspeed-normen) en meer behapbare nummer, OUR SIDE HAS TO WIN (for D.H.), is alweer een rustpunt. De song klinkt als een slotrede die ons mediterend, hand in hand wil leiden tot aan de laatste groef. Orkestraal aandoende ambient op de golflengte waar ook Stars Of The Lid, Labradford of - recenter - A Winged Victory For The Sullen ons hoofd volledig leeg kunnen maken. Een bloedstollend mooi slot dat na afloop nog minutenlang als een absolute stilte nazindert. Of hoe muziek je perplex kan achterlaten.
De plaat komt uit als één cd of als dubbel vinyl, een twelve inch voor de lange tracks en een tien inch voor de overige twee songs. Twee vertrouwde composities die op elk vorig album van de band hadden gekund, aangevuld met twee minder complex gestructureerde songs die evoceren wat in het manifest stond dat de plaat aankondigde: “This record is about all of us waiting for the end”, en “This record is about all of us waiting for the beginning”. Datzelfde manifest eindigt met de hoopvolle wens: “These are death-times and our side has to win. we'll see you on the road once the numbers fall”. Daarop moeten we wellicht nog even wachten, maar wij kunnen voorlopig wel teren op dit meesterlijke ‘G_d’s Pee AT STATE’S END!’.