Ludovico Einaudi - Elements

Decca

Af en toe zoeken we rust op met een fijn streepje (neo)klassiek. Daarvoor ben je bij prominente artiesten als Max Richter, Olafur Arnalds of Ludovico Einaudi algauw aan het goede adres. Die laatste bracht nog maar net zijn nieuw album ‘Elements’ uit, een album waar de vele Einaudi-fans al geruime tijd op zaten te wachten.

Het album ontstond, zo vertelt de Italiaanse pianist-componist, uit de noodzaak om vanuit niets een iets te creeëren. Een blanco muziekpartituur om mee aan de slag te gaan. Een bijzondere uitdaging voor de van kindsbeen af door piano’s en concerten bezeten Einaudi, wiens grote faam een aanvang nam met het album ‘Le Onde’ (1996) en bevestigd werd door albums als ‘Eden Roc’ en ‘I Giorni’. Na uitstapjes in de soundtrackwereld herneemt hij het concerteren met nieuw werk als ‘Una Mattina’ en ‘Diario Mali’. Enkele jaren later werkt hij samen met het Royal Liverpool Harmonic en maakt hij het bijzonder experimentele ‘Nightbook’ (een carrièrehoogtepunt) waarop hij aan de slag gaat met hedendaagse elektronica en popstructuren en zo getuigt van een enorme vernieuwingsdrang. Als reactie daarop keerde hij met ‘In A Time Lapse’ terug naar de kamermuziek waar hij ooit mee begon.

En nu is er dus ‘Elements’, dat opgenomen werd in zijn  studio op het Italiaanse platteland en waarop hij onder meer samenwerkt met het Amsterdam Sinfonietta en met violist Daniel Hope. Een uitzonderlijk album, want nu al is dit het allereerste klassieke album dat zich in de hitlijsten laat opmerken.

Elementen mag hier erg ruim genomen worden: de tabel van Mendeljev, geometrische patronen en vormen, wiskundige elementen, natuurlijke elementen, geluidsbronnen, kleuren, muzikale vormen en kunstwerken (Kandinsky, Klee, Klimt,..) die hij allemaal verwerkt in een uniek, vijftiendelig verhaal. Voor het artwork ging Einaudi zelf aan de slag waardoor we erg mysterieuze symbolen en tekens op de albumhoes zien.

Het bijzondere is dat Einaudi ook popinvloeden toelaat in zijn composities, die het vooral moeten hebben van meditatieve, minimalistische arrangementen, waardoor ze vaak erg geschikt zijn als soundtrack (o.a. voor ‘This Is England’ van Shane Meadows). Hij beschikt over een erg grote innovatiedrang, hetgeen geillustreerd wordt door het feit dat hij een nieuw nummer liet remixen door Mogwai (hetgeen niet hoeft te verbazen want ook die band heeft ervaring met de creatie van soundtracks; denk maar aan de scores voor ‘Zidane’ en onlangs nog ‘Les Revenants’).

Al van bij de traag sluimerende pianonoten en zachte, weemoedige vioolklanken van Petricolor voelen we aan dat dit naar Einaudieske gewoonte weer een pracht van een album wordt. Met slechts een minimaal aantal noten zoekt hij nadrukkelijk de luisteraar te raken, zeker als er erg subtiele orkestraties opduiken. Een beetje zoals Springsteen zijn gitaar kan doen praten, zo laat Einaudi zijn piano aan het woord. In single Night horen we bijvoorbeeld een kruising van onderkoelde elektronica en pianotoetsen; een groots moment dat aan het beste van ‘Nightbook’ doet denken.

Een aantal nummers zoals Drop, Elements en het wondermooi openbloeiende Twice worden op het album als variaties hernomen  Die eerste voelt heel kil en sober aan. Heel donker en dreigend horen we piano, viool en percussie met elkaar communiceren. Gaandeweg valt ons op dat Einaudi leentjebuur speelt bij bands als The Cure (Trust) terwijl bij een track als Numbers een band als Sigur Rós door het hoofd schiet.

Einaudi onderzoekt de mogelijkheden van zijn piano in het erg knappe Four Dimensions. En de inbreng van het Amsterdam Sinfonietta levert een aanzienlijke meerwaarde op, zoals blijkt uit de titeltrack (heerlijke, gedreven ritmiek) en het werkelijk magistrale Whirling Winds. Ook helemaal alleen weet de Italiaanse pianist-componist te ontroeren, onder meer met ABC, een intiem onderonsje.

Einaudi is een buitengewoon pianist-componist. Dat bewijst hij nogmaals met ‘Elements’. Zijn nummers hebben echt een eigen signatuur en stem (het persoonlijke Song For Gavin bijvoorbeeld). Zijn soms complexe composities (Mountain, Logos) komen erg natuurlijk over, waardoor het behoorlijk moeilijk is om niet volledig meegesleept te worden door de erg indringende luisterervaring die Einaudi zijn publiek biedt.

Ludovico Einaudi concerteert op 28 Januari 2016 in De Roma.