Mats & Morgan - Schack Tati

Cuneiform Records

‘Schack Tati’ is het eerste studioalbum van Mats & Morgan sinds het onvolprezen ‘Thanks For Flying With Us’ (2005). Weinig muzikanten brengen zo’n gepersonaliseerd en individueel palet van elektronica, jazz en avant-rock. Welk publiek durft dit aan? 

De Zweden Mats Öberg (keyboards) en Morgan Agren (drums) bleken vanaf heel jonge leeftijd muzikale wonderkinderen. Al snel werden ze gepokt en gemazeld in de muziek van Frank Zappa. In 1984 vormden ze een Zappa coverband en werden door de radicale Amerikaanse artiest opgemerkt. Zappa werd hun mentor en voornaamste muzikale invloed. Ook met Zappa’s kinderen namen ze albums op.

In 1996 verscheen het debuut van Mats & Morgan; de critici waren enthousiast over de veelzijdigheid van hun muziek. ‘Thanks For Flying With Us’ was hun eerste voor het avontuurlijke Cuneiform label en liet een volwassen groep horen met uitzonderlijke talenten. Niet verwonderlijk dat M&M geprezen wordt door befaamde musici als Bill Bruford en Steve Vai. De invloeden gingen van The Beatles en Amerikaanse jazz tot Univers Zero en King Crimson.

Op ‘Schack Tati’ gaan beide heren verder op hetzelfde elan. Agren goochelt met ritmes, grooves en beats op onnavolgbare wijze. Öberg zorgt voor een luchtig tegenwicht in het toetsendepartement. Speelse, ironische klanken, maar ook een streep melancholie. De legendarische komiek Jacques Tati ten voeten uit, vandaar het woordspel in de titel. 

Stijlkenmerken van dit Franse filmicoon zijn stille, kleine grapjes die verborgen zitten in een scène. Zo moet ook de luisteraar zich doorheen het dichte weefsel ploegen om de pointe van de ‘song’, of miniatuur zo je wil, te vinden. Elke track is een trouvaille. Tati liet de kijker een absurde, satirische spiegel zien van menselijk gedrag. Zo zijn stukjes als The Swedes en Russian Tourists Not in Line net dát.

Een ander kenmerk waardoor Tati van andere slapstickacteurs afweek, was zijn gebruik van geluid. Bij Tati's films is het geluid even belangrijk als het beeld; veel vreemde geluidseffecten zoals voetstappen, krakende en piepende deuren en rinkelend glas, vergroten het effect van de grap. Wie een album van Mats & Morgan afspeelt, zal stomverbaasd staan van de audiofiele gags die de twee muzikale clowns rondstrooien.

Hun hoogst originele muziek getuigt van een complexiteit die je bij een eerste beluistering misschien zal afschrikken. Deze plaat zal daarom zeker niet ieders kopje thee zijn. De jazzgeoriënteerde progfan die zin heeft in een sonisch avontuur in twaalf miniatuurtjes, zou dit album minstens moeten uitproberen.