Paul De Jong - If
Temporary Residence Ltd.
Wie kent The Books nog? Die band, opgericht door gitarist-zanger Nick Zammuto en cellist Paul De Jong, moest het vooral hebben van experiment, geluidsmanipulatie en een weirde popmengelmoes en liet dat horen op albums als ‘Lost And Safe’ (uit 2005) en vooral ‘The Way Out’ (uit 2010). Plots hield de band op te bestaan. En nu, nog geen jaar na het verschijnen van Zammuto’s soloalbum ‘Anchor’, brengt ook zijn voormalige collega Paul De Jong een album uit.
The Books was een van de meest bizarre, maar desalniettemin fijne popgroepen van de laatste jaren. Een groep ook, die het experiment stevig omarmde. De songs waren vaak collages, waarbij ambachtelijk knip- en plakwerk gekoppeld werd aan de meest uiteenlopende invloeden (folk, elektronica, samples en sounds,..).
Terwijl Zammuto’s album deels op vertrouwd terrein bleef, bewandelt De Jong heel andere, muzikale paden. Beiden zullen wellicht het verleden met The Books nooit volledig achter zich kunnen laten. Toch is het De Jong die met 'If' het meest uitgesproken een nieuw hoofdstuk aanvat. Daar waar bij The Books de cello slechts een bijkomend instrument was om de songs verder mee af te werken, komt die op ‘If’ prominent op de voorgrond.
Met het intiemere Auction Block ontwaakt het album. Stukjes cello en piano, evenals te gekke vocale samples en beatboxgeweld, vinden elkaar. Een poging om klassieke muziek en meer folky westerninvloeden met elkaar te verzoenen. Alsof De Jong zich met zijn eenmansproject volledig bevrijd voelt. Toch ervaren we ook popgenie, weliswaar met scherpe kantjes. Dat valt onder meer op bij Hollywald. Up, down, up, down, enzovoort. Althans, tot er ook een stevige ritmebox op tempo door wordt gejaagd. Verder horen we ook nog eens folky fiddles en een melancholische cello. En toch valt alles mooi op zijn plaats.
De invloeden zijn te talrijk om op te sommen. Naast klassieke muziek en folk komen ook hiphop en dance aan bod. Met dit album lijkt De Jongs adagio meer dan ooit : This Is Who I Am. Poppy, dansbaar, en met een paar fijne hoekjes af. Te nemen of te laten. Ondanks zijn wat minder gebruikelijke aanpak valt enkel vast te stellen dat zijn breuk met de conventies werkt. De songs hebben elk een eigen identiteit en blijven op een of andere manier echt hangen.
Het vereist behoorlijk wat concentratie om het hele album in een keer op te nemen. Maar bij herhaalde luisterbeurten valt op dat het geheel behoorlijk ingenieus in elkaar steekt. Gelukkig zijn er ook de nodige rustmomenten ingebouwd; zoals het titelnummer waarop De Jongs cello, diens grote sterkte, centraal staat. Op het iets kortere Golden Gate horen we ambient en sferen die uit Tiersens 'Amélie Poulain' geplukt lijken te zijn. En dan zijn er het wondermooie, lichtmeanderende hoogtepunt Debt Free en het sfeervolle Age Of The Sea.
Verder horen we veel afwisseling, maar vrijwel nergens betekenisloze spielerei. Slechts uitzonderlijk is er een wat abstracter nummer (het korte, bizarre Snakes bijvoorbeeld), maar die biedt, na langere composities als Baxter@73, net wat balans.
‘If’ is geen vanzelfsprekend album, geen gemakkelijke hap, maar zijn koerswending loont. Ondanks zijn wat vreemde aanpak en songs blijft De Jong de luisteraar boeien en meenemen in zijn wereld. De Jong verteert de exit van The Books dus zeer goed, waardoor we erg benieuwd zijn naar hoe dit muzikale lappendeken zich live laat vertalen.