Steven Wilson - To The Bone

Caroline International

Dat Steven Wilson ooit een popalbum zou maken, mag weinigen verbazen. In interviews herhaalde de Brit tot vervelens toe dat hij met een veel bredere, muzikale achtergrond is opgegroeid dan alleen progrock. Maar ‘To The Bone’ is geen commerciële knieval geworden; het songmateriaal is progressief genoeg om ook de fans van het eerste uur aangenaam bezig te houden. 

Het titelnummer start overigens op floydiaanse wijze, maar dan is het snel couplet en refrein én de backing vocals van Ninet Tayeb waarmee je een breder publiek moeiteloos inpakt. Toch stijgt To The Bone boven de middelmaat uit, dankzij de retardering in het slot. Een transcendent orgelpunt, als het ware.

In Nowhere Now zijn de koortjes uit het Porcupine Tree-tijdvak teruggekeerd. Ook instrumentaal is dit een lekker opwindend nummer. “Here above the clouds / I am free of all the crowds”, tekent Steven Wilson op. Enigszins ironisch wel, aangezien Wilson naar de top van de Britse albumlijst is gelanceerd en zelfs in de ontbijtshow van BBC zijn triomf mocht komen toelichten. Ook een in-your-face-tekst als Pariah valt misschien vreemd uit op een succesplaat, maar dat is nu eenmaal vintage Wilson, en het slotakkoord spat in je gezicht uiteen.

Wilsons kopstem geeft The Same Asylum As Before een poppy doorslag, maar opnieuw slagen hij en zijn band erin om de luisteraar binnen het gemillimeterde terrein van vijf minuten te doen opkijken. Nog meer toegeknepen strot in Permanating, de huppelsong die Björn en Benny van ABBA liever zelf hadden geschreven.  

Dat de schrijnende actualiteit de Brit niet onberoerd laat, hoorden we ook op ‘Hand.Cannot.Erase’, gebaseerd op een verhaal in de krant over een vrouw die twee jaar dood in haar flat lag voor iemand haar vond. Het Peter Gabriel-eske Refuge is hier een intrigerende pendant van en de gitaarsolo en de vocale bewerking door Necro Deathmort (sic!) tillen het nummer naar een emotioneel hoogtepunt.  

Maar voor de meest ambitieuze muziek is het wachten tot de tweede helft. Song Of I is blanke soul onder een deken van aanzwellende orkestraties. Detonation is dan toch de epische song waar de fans op zaten te wachten, ofschoon het meer aanleunt bij jazzrock dan de prog uit zijn vorige soloplaten. In Song Of Unborn begeeft Wilson zich op mystieke gronden; het klinkt als het testament voor zijn nakomelingen en geeft het album een emotioneel uitgeleide.

Prog of minder prog, ‘To The Bone’ is grote klasse. Het is de superieure en moedige plaat van een artiest die zich niet voor één gat wil laten vangen. En toch zou het ons niks verbazen als Wilson volgende keer opnieuw met een op en top progressief album op de proppen komt.