The Afghan Whigs - Gentlemen
Elektra Records
Toen Nirvana in 1991 ‘Nevermind’ op de wereld losliet, was het een ware bominslag in de muziekwereld. Punk was dood, en met de grunge was een nieuwe generatie muzikanten opgestaan. Naast de befaamde Seattle-scene, met groepen als Pearl Jam, Mudhoney en Soundgarden, maakten een viertal uit Ohio, op duizenden kilometers van Seattle, furore met hun doorbraakalbum ‘Congregation’. The Afghan Whigs hadden niet echt de allures van een echte grungeband, maar slaagden erin hun songs een rauw en soulvol kantje te geven, niet in het minst door de diepe, hese stem van frontman Greg Dulli. Drie jaar later, wanneer Nirvana, en Cobain op kop, op sterven na dood was, is het de beurt aan de Whigs om hun oerschreeuw op de wereld los te laten. Met ‘Gentlemen’ leveren ze een van de best bewaarde geheimen uit de jaren negentig af.
It holds my arms down, sits upon my chest/ it waves it’s finger at me every night and day, and it don’t rest. Al vanaf opener If I Were Going is het duidelijk dat we op ‘Gentlemen’ een Dulli in een van zijn meest visuele buien aantreffen. Zijn bittere, soms zelfs cynische teksten worden vaak omgeven door snoeiharde en welgemikte riffs, die het plaatje compleet maken. Niet toevallig wordt in het tekstboekje gesproken van “Shot on Location”…
Zowel Gentlemen als Debonair lijken bij een eerste beluistering doordeweekse rocksongs die schatplichtig zijn aan Nirvana of Iggy Pop, maar enkele luisterbeurten later kruipen ze voorgoed onder je huid. Gentlemen is in zijn opbouw verre van origineel, maar juist die oersimpele uitbouw van het nummer maakt dat het soultimbre in de stem van Dulli tot uiting komt. Op ebonair weten de Whigs dan weer een dialoog van scheurende gitaren heerlijk te versmelten tot een enorm groovy nummer, dat wisselt tussen rockende mokerslagen en een puntige R&B-sound. Tussen deze twee rock-anthems zit het verraderlijk rustige Be Sweet verscholen, dat wellicht de meest visuele zin van heel ‘Gentlemen’, Ladies let me tell me about myself – I got a dick for a brain, and my brain is gonna sell my ass to you, bevat.
In When We Two Parted steelt dan weer een snedige slideguitar de show, die samen met een getergde Dulli tot een uitzinnige finale komt. Fountain and Fairfax is dan weer n grote dubbele bodem: ogenschijnlijk een standaardsong over een gebroken relatie, tot wanneer je ontdekt dat Fountain and Fairfax een bekende AA-ontmoetingsplaats in Los Angeles is.
Vaak zijn de songs zeer eenvoudig opgebouwd, maar zit het hem juist in kleine, bijna onmerkbare details die elke song juist zo apart maken. Zo valt de springerige piano in Now You Know eerst helemaal niet op, maar bepaalt het wel volledig de kleur van de song, en tilt de cello in Fountain and Fairfax het nummer naar een hoger, pijnlijker niveau. De onverwachte vocale gastbijdrage van Macy May(van all-girlsband Scrawl) op My Curse kan qua verrassingseffect anders ook wel tellen.
The Afghan Whigs zijn, ondanks verdomd sterke albums als ‘Congregation’, ‘Gentlemen’ en ‘1965’, nooit hun cultstatus ontgroeid. Na meer dan dertien jaar in de marge gespeeld te hebben, terwijl bands als Nirvana, The Smashing Pumpkins of Pearl Jam de grote podia platspeelden, splitte de band in 2001. Greg Dulli smeet zich echter vrijwel meteen in zijn nieuw project, The Twilight Singers. Nu nog kunnen we echter bij jonge bands echo’s bespeuren van wat, naast Sonic Youth, Amerika’s bekendste cultband is.