Twelfth Night - MMX

Eigen Beheer

Van alle neoprogbands uit de jaren tachtig was Twelfth Night de excentriekste. De groep rond de vroeg overleden zanger Geoff Mann werd misschien wel vergeleken met Marillion, maar zowel muzikaal als lyrisch ging men nog een stuk verder. De vorig jaar opgenomen live-registratie 'MMX' legt hiervan knap getuigenis af.

Wie hun historiek en oeuvre een beetje kent, begrijpt waarom Twelfth Night een cultband met een loyale aanhang geworden is. Tegen het politieke en culturele klimaat van einde jaren zeventig en begin tachtig ontstond een groep, die zowel beïnvloed werd door Genesis als door de new wave of British heavy metal (NWOBHM).

Het venijn zat hem niet enkel in de gitaar van Andy Revell, maar ook en vooral in de vocale stijl en teksten van Geoff Mann. Een denker en dichter met een tegelijk anarchistische en positieve inborst, die in '83 de groep inruilde voor het gewijde leven in de Anglicaanse Kerk. Tien jaar later overleed hij ten gevolge van kanker.

Ondertussen was Mann vervangen door Andy Sears, maar de artistieke hoogten van 'Fact And Fiction' en 'Smiling At Grief' werden niet meer bereikt. En de groepsleden moesten hun muzikale agenda aan hun dagelijkse job aanpassen. Na de gelijknamige plaat uit '86 leek het of Driekoningennacht was voorgoed verdwenen.

Maar dat was buiten de waard gerekend: David Robertson van het uitstekende Festival Music label brengt de 'definitive edition' uit van de beste Twelfth Night-albums. En drummer Brian Devoil produceerde intussen de live-dubbelaar 'MMX', die zowel op dvd als cd verkrijgbaar is.

De audioversie klinkt in elk geval erg overtuigend. De originele kern (Sears, Devoil en meester-bassist Clive Mitten) krijgt hier versterking van Galahad-leden Dean Baker en Roy Keyworth en multi-instrumentalist Mark Spencer. 'MMX' is geenszins een uit financiële noodzaak geboren 'best of'. De twee cd's bieden een aanhoudende stroom memorabele uitvoeringen waarbij geput wordt uit het hele repertoire sinds '79.

En belangrijk: de geest van Geoff Mann waarde die avond in mei 2010 rond in Montgomery Hall in Wath-upon-Dearne. Dat is evident hoorbaar in klassiekers als We Are Sane, Creepshow en The Collector. Sears brengt hier een gedenkwaardige vertolking van Manns gefolterde ziel. In This City en Love Song krijgt hij het publiek zover dat het de refreinen woord voor woord mee keelt.

Ironisch genoeg zijn het de songs uit het Sears-tijdperk (First New Day, Take A Look, Theatre) die niet dezelfde kwaliteiten hebben, omdat door de tijdsgeest - '84 tot '86 - de band in hun nadagen een commerciëler new-wave-format opgedrongen werd.

Niettemin is 'MMX' over de hele lijn een wonderlijke concertregistratie, die nog maar eens duidelijk maakt wat een unieke band Twelfth Night was/is. Tegelijk is het een eerbetoon aan één van de meest charismatische figuren uit de progrock: Geoff Mann. Wie vandaag de muziek van Twelfth Night live wil horen, heeft nog een kans met de soloshows van Andy Sears. Tenzij de line-up van mei 2010 aangestoken wordt door het artistieke succes van 'MMX' en opnieuw een prominente rol naast die andere veteranen IQ en Pendragon ambieert.