Wim Mertens - Charaktersketch

Pias

Denk je dat Wim Mertens alleen Struggle For Pleasure (aka de Proximus-tune) of 'The Belly Of An Architect' op zijn conto heeft? Dan valt je onderkaak op je knieën als je zijn oeuvre googelt. De componist uit Neerpelt schrijft partituren uit zoals gewone mensen boodschappenlijstjes. Zijn nieuwste worp heet 'Charaktersketch', een plaat die deels tot de verbeelding spreekt.

Mogen we het heel even over minimalisme hebben? Al in de jaren tachtig schreef musicoloog Mertens het boek 'De Amerikaanse Repetitieve Muziek', waarin hij de kenmerkende stijl van componisten als Glass, Reich en Riley onder de loep nam. Vandaag is minimalisme een invloed op de extreemste genres: van ambient tot post-metal. En is de term een gemakkelijk label geworden om alles te beschrijven wat enigszins spaarzaam gearrangeerd is. Guilty!

Mertens’ impact binnen de minimale muziek is onmiskenbaar. Hij wordt gevierd tot aan de andere kant van de globe. Alleen raakt zijn werk ons niet in die mate dat andere hedendaagse componisten zoals Arvo Pärt of Henryck Gorécki dat doen/deden. En ook ‘Charaktersketch’ blaast ons niet omver van de eerste tot de laatste maat. Dat heeft vooral te maken met de toon van de muziek. Die heeft iets feestelijks. Niet zoals carnaval, wel zoals een WO I-herdenking. En dat gaat er bij ons minder vlot in.

Logischerwijs spitsen we dan ook extra de oren wanneer Mertens en zijn ensemble op The Place Of A Gap wel resoluut de sombere kaart trekken. En een adembenemende compositie tevoorschijn toveren. Toch zijn er ook andere passages die blijven plakken. Zoals halverwege Unwillen Nichtwollen, wanneer een elegische melodie ruimte maakt voor een brutale tromroffel. We moeten denken aan het heftigere percussiewerk op Leeway van ‘When Tool Met Wood’ (2013).

Ook mooi: de in smog gehulde, stedelijke buzz van Wegzuwünschen - dat niet mijlenver staat van The Grid op Philip Glass’ ‘Koyaanisqatsi’. En daarnaast: het meesterlijk gearrangeerde vlechtwerk van Earmarked en het feeërieke begin van Wie Mich Dünkt.

Je hoort het minimalisme duidelijk in Mertens’ DNA, maar het zou niet correct zijn om ‘Charaktersketch’ zo te brandmerken. De componist heeft een erg verhalende stijl, dankzij zijn nadrukkelijke melodische toets. De onderlaag is misschien repetitief, maar wat uitsteekt zijn zonder twijfel de melodieën van Mertens (op piano) en zijn solisten.

Zo loodst ‘Charaktersketch’ je door een resem sferen. De plaat is bovendien erg degelijk uitgevoerd en overwegend lyrisch. Maar net dat laatste punt verteren we niet altijd even vlot.