1992: Beastie Boys slaan het roer om met 'Check Your Head'

Flashback

‘Check Your Head’ van Beastie Boys bestaat deze week vijfentwintig jaar. Het derde album van de rumoermakers uit New York blijft bij het grote publiek tot op heden een vage plek in de discografie. Het zijn de echte fans die dit album naar waarde schatten. We leggen even uit waarom.

Adam Yauch, Adam Horovitz en Mike Diamond waren in de wilde jaren tachtig echte donderstralen. Drie witte Joden die met gevoel voor humor rappen over hun plaats in de zwart getinte hiphop wereld. Maar bovenal waren ze witte rappers die de hiphopgemeenschap bij de ballen greep en weigerde los te laten.

Zo gingen ze als voorprogramma ooit mee tijdens de ‘Virgin Tour’ van Madonna, waarbij ze aantraden voor een publiek van twaalfjarige Madonna-wannabe's. Elke avond reageerde het publiek geschokt: de drie tastten zichzelf herhaaldelijk in het kruis, flapten er regelmatig vloekwoorden uit en gooiden bier in het rond. De Beastie Boys hadden al snel door dat negatieve reclame ook reclame was.

Tijdens diezelfde tour hingen ze het zodanig uit dat ze hoopten uit de tour gezet te worden. Want wat was er betere reclame dan ontslagen worden uit de tour van de popster van het moment? Maar Madonna bleek een stiekeme fan en zorgde ervoor dat de drie, ondanks negatief advies van haar entourage, de tour mochten uitdoen. Al zal de geheimzinnige flirtrelatie, die gaande was tussen Yauch en Madonna, daar misschien ook voor iets tussen gezeten hebben.

Ook op de daaropvolgende tour met Run DMC was het alle hens aan dek. De optredens vonden voornamelijk plaats in zwarte hiphopclubs waarbij de drie witte rappers in passende trainingoutfits een overwegend zwart publiek probeerden te overtuigen. Hoewel ze een duidelijke affiniteit hadden met zwarte muziek, presenteerden ze zichzelf als Joodse jongetjes uit de middenklasse die met respect aanklooiden met samples en beats. Toch werden ze door vijfennegentig procent van het zwarte publiek uitgejouwd. Die overige vijf procent zou later uitgroeien tot een hechte fanbase.

Het debuut ‘Licensed To Ill’ uit 1986 werd een succes net als opvolger ‘Paul's Boutique’ uit 1989. De combinatie van ruige gitaren, samples uit verschillende muziekgenres en de nasale, grappige teksten van de drie waren een schot in de roos. Vooral hitsingle Fight For Your Right (To Party) ging de wereld rond.

De Beastie Boys deden hun imago als ongeleide projectielen alle eer aan, sloegen hotelkamers kort en klein en neukten er op los met groupies en jonge fans, die zich gewillig aanboden. De live-optredens waren chaotisch; het publiek ging wild tekeer en de drie rappers stormden verschillende keren het podium af om zelf niet in de klappen te delen. Kortom: het imago haalde hen in en keerde zich al snel tegen hen.

Tijdens een optreden in Liverpool liep het pas echt uit de hand. Security-mensen werden tijdens het optreden bespuugd, geschopt en geslagen. Toen de Beastie Boys tot kalmte aanmaanden, keerde het publiek zich tegen hen. Flesjes, glazen en allerlei andere projectielen werden richting het podium gegooid. Ad-Rock trachtte met een baseballknuppel alle projectielen ter verdediging weg te slaan, waarbij hij een meisje in het gezicht raakte. Tijdens het wegvluchten uit de zaal werd hij hardhandig gearresteerd en mocht hij twee nachtjes brommen. Ondertussen werd de zaal tot schroot herleid.

Tot overmaat van ramp werd Yauch beschuldigd van verkrachting en publiceerde een Britse tabloid een vals artikel waarin hij lachte met dode en gehandicapte kinderen. Achteraf bleek het een verzinsel van een jaloerse fan te zijn, maar het kwaad was geschied. Het Britse volk keerde zich tegen hen en hielden zelfs een betoging aan het Britse Parlement met als doel de drie voorgoed de toegang tot het land te doen ontzeggen.

Yauch, Horovitz en Diamond werden behoorlijk depressief door het hele gebeuren. Ze dachten dat ze roem en succes wilden, maar het tegendeel was waar. De drie slaagden er niet in nog een deftige show te geven, lagen in ruzie met elkaar en gingen de oorlog aan met het toenmalige label. Het was tijd dat ze elk een kleine hiatus namen om te herbronnen.

1992 werd het jaar dat de Beastie Boys volwassen werden. Ze startten een eigen label en vooral, ze grepen terug naar de roots. Oorspronkelijk waren de Beastie Boys een punkband. Dus nam Yauch zijn basgitaar terug uit de kast, haalde Horovitz zijn gitaar van onder het stof en besloot Diamond terug achter de drums plaats te vatten. Het album ‘Check Your Head’ begon tijdens gezellige jamsessies, stillaan vorm te krijgen. De Beastie Boys waren terug punk, maar lieten ook de hiphoppersonages, die ze ontwikkeld hadden op de vorige platen, niet helemaal achterwege.

Het album start met een sample uit een optreden van Cheap Trick, waarna Jimmy James wordt ingezet, een nummer waarin de drie enthousiast rappen op een van Jimmy Hendrix gepikte sample. Funky Boss is, zoals de titel al doet vermoeden, een extreem funky klassieker waarbij de tekstregel “Funky boss, funky boss, get off my back!” steevast een hoogtepunt is tijdens latere optredens. Pass The Mic profileert zich als een complex rapnummer, waarbij de beat verschillende keren van tempo verandert. Geen probleem voor de drie rappers, die zich keurig uit de slag trekken.

Maar dan wordt het album pas echt uniek. So What’ Cha Want was toendertijd de enige single die airplay kreeg op de radio’s en is eigenlijk een miskend meesterwerk dat even veel aandacht verdient als latere hits Sabotage of Intergalactic, maar dat het helaas nooit kreeg. De Beastie Boys leveren er de beste tekstregels ooit af en pakken die in met een ruige beat en de gierende gitaar van Horovitz die het refrein siert. Finger Lickin Good is gezegend met een fluitloop die zich voorgoed vasthaakt in je hoofd, Time For Living is een punknummer die later ook als opener voor de shows zou dienen en tijdens Something’s Got To Give gaan ze zelfs even de zweverige toer op.

Zonder het vorige werk opzij te schuiven, wisten ze met één album een grote stap te zetten richting werelddominantie; en dat in een tijd waarin blanke rappers op hoongelach werden onthaald, waarvoor dank Vanilla Ice. ‘Check Your Head’ belandde in het toen florerende grunge tijdperk in de afprijsbakken en werd door het grote publiek vergeten door de weinige hitsingles die eruit voortkwamen. Maar vijfentwintig jaar later blijkt dit het album te zijn waarop duidelijk wordt dat de Beastie Boys niet alleen jonge, onbezonnen rappers zijn, maar ook talentvolle muzikanten.