Githead - Verlost uit de wurggreep van Wire

Colin Newman is een legende. Met Wire maakte hij eind jaren zeventig en begin jaren tachtig drie platen die voor eeuwig en altijd tot de canon van de postpunk gerekend zullen worden, misschien zelfs tot de essentiële meesterwerken van de rockmuziek. In 2004 vormde hij als bij toeval de nieuwe band Githead. Vijf jaar en drie sterke platen verder lijkt de tijd rijp voor een stand van zaken.

In de bar van de Botanique praten Newman en Robin Rimbaud (gitarist bij Githead, maar bij een ruimer publiek bekend als elektronisch artiest onder het pseudoniem Scanner) honderduit over hoe de band gegroeid is en hoe langer hoe meer is kunnen ontsnappen aan misplaatste vergelijkingen met Wire. Nu Githeads derde plaat 'Landing' overal uitstekende pers krijgt, lijkt de band het Wirejuk definitief van zich af te schudden.

Of niet soms?

Colin Newman (zang, gitaar): In Groot-Brittannië wordt er inderdaad meer dan ooit over ons geschreven, ook in de coolere publicaties. Stilaan worden we opgenomen in het publieke bewustzijn. Het ergste wat we in het verleden meemaakten, is dat recensenten schreven: "Die Githeadplaat is niet zo goed als 'Pink Flag'" (Wire's illustere debuut uit 1977, nvdr). Maar in godsnaam! Wat is het nut van een loze vergelijking tussen twee vaag gerelateerde bands? Het devalueert de band, want het is een geheel zelfstandig iets. Githead is Githead. It makes what it makes. And what it makes is good.

Jullie noemen 'Landing' zelf ook jullie beste album. Waarom precies?

Newman: Het ís gewoon het beste album. Als het aankomt op muziek - en ik denk dat dit geldt voor alle kunsten - hebben sommige mensen het door en andere niet. Als je het snapt, is er geen verdere uitleg nodig. Eerlijk gezegd, 'Artpop' (Githeads tweede album uit 2007, nvdr) overtreffen had ik nooit voor mogelijk gehouden, maar Malka (Spigel, zangeres en bassiste van Githead en Newmans echtgenote, nvdr) dacht daar anders over. Dus probeerden we wat veranderingen aan te brengen. Rond deze tijd vorig jaar realiseerde ik me voor het eerst dat we een echte band waren, een band met een coherente set, niet zomaar een verzameling songs. 'Landing' is het resultaat van die nieuwe energie.

Rimbaud (pikt snel in): Het is eigenlijk als een taal leren. Je begint met een basiswoordenschat en van daaruit zoek je hoe je best communiceert. En voor ons is dat zonder twijfel in een livesetting. Studioalbums zijn verraderlijk omdat ze een momentopname voor eeuwig vastleggen. Het heeft ons wat tijd gekost, maar we hebben eindelijk een eigen stem gevonden.

Hoe wijkt 'Landing' dan af van de vorige albums?

Newman: Voor het eerst hebben we afstand gedaan van het gebruik van drumloops als basis voor onze songs. Heel wat nummers zijn zelfs tot stand gekomen tijdens jams in de studio. En dat is nu net wat ik uiteindelijk wilde bereiken: zo nauwgezet mogelijk het gevoel van een liveband op plaat vastleggen. Het is een idee dat ik kreeg rond 2005. Ik wilde een rockband 'hercreëren'. Maar Githead is niet zomaar een herschepping geworden, het ís een rockband.

Op 'Artpop' waren nog enkele akoestische stukken te horen, terwijl 'Landing' wordt gedreven door een continue groove. Was het een bewuste keuze om er wat vaart achter te zetten?

Newman: Zonder twijfel! Vroeger was dub een van onze voornaamste invloeden, met vrij trage tempo's tot gevolg. Live werkte dat niet altijd even goed en dat is meteen de sleutel tot onze nieuwe stijl. Het openingsnummer van 'Landing' heet ook niet voor niets Faster.

Met songtitels als Faster, Take Off, Landing, Ride en Displacement & Time zou je haast denken dat 'Landing' een conceptalbum is. Was dat de bedoeling?

Newman: Nee. We werkten aan een paar songs toen ik het idee kreeg om eerst wat titels bijeen te sprokkelen. Malka ging grasduinen door haar Flickrpagina en kwam terug met vijf titels, die we willekeurig op de songs plakten. Soms ontwikkelde een song zich in overeenstemming met zijn titel, soms juist in tegenspraak daarmee.

Rimbaud: Voor mij heeft het ook allemaal te maken met het uitkleden van onze sound, iets wat zich evengoed in de titels manifesteert. Daardoor zijn we nu tot een Githeadskelet gekomen. In plaats van onze songs in het wilde weg te beginnen inkleuren, hebben we een pallet gevonden met kleuren die werken. En daar blijven we bij.

Newman: Het thema "reizen" keert misschien wel terug, maar een conceptalbum is het niet. En...

Rimbaud (onderbreekt ironisch):  Het is zeker wel een conceptalbum!

Newman (stellig):  Yeah, yeah,... It's definitely not a concept album!

Rimbaud (nog steeds ironisch):  We wachten op financiële steun van British Airways.

Newman: Soms is het ook gewoon interessanter betekenissen te laten zijn wat ze zijn. Landing schreven we laatst. Malka's vader is in de zomer gestorven. Toen ze terugkwam uit Tel-Aviv, waar haar vader verbleef, hadden we nog een song nodig voor de plaat. Ik vond dat ze Landing moest inzingen. En hoewel niets het expliciet zegt, gaat het eigenlijk wel over haar vader. Malka huilde toen ze het nummer voor het eerst hoorde. Emotionele weerklank vinden is cruciaal. Want het is muziek, en muziek correspondeert met gevoelens.

Terug naar 'Pink Flag'. Als die plaat 'Artpop' had geheten, zouden je collega's van de vroege punkbeweging dan niet gesteigerd hebben omwille van de pretentieuze inslag van zo'n titel?

Newman: Context is alles! Wire is nooit een punkband geweest! Iedereen heeft Wire altijd erg pretentieus gevonden.

Rimbaud: Ik zou het eerder omschrijven als gay disco. (lacht) Maar wat je daar zegt over pretentie heeft me altijd al geïntrigeerd. Het is een woord dat een zekere kritiek in zich meedraagt. Pretentie suggereert dat je jezelf voordoet als iemand anders.

Newman: Het doet me denken aan een reclamespotje voor Ronseal, verf bestendig tegen alle weersomstandigheden, met de slogan: "Ronseal, it does exactly what it says on the tin!" En dat is precies wat 'Artpop' ook doet. We vonden het een grappige manier om te zeggen dat 'Artpop' inderdaad een popplaat met kunstige ambities is.

Wat willen jullie nog bereiken met Githead?

Newman (zonder aarzelen en met platgestreken gelaat): Wereldfaam.

Rimbaud: Als ik even onbeleefd mag zijn, ik vind dat we dat al bereikt hebben. Als vier mensen iets moois kunnen maken dat werkt, dan is het al bereikt. Ik kan alleen maar hopen dat er nog meer mensen ons leren kennen. Het werkt al, het is succesvol wat de persoonlijke relaties en het product zelf betreft!

Newman: Ik voel dat ook als we op het podium staan. Ook al spelen we niet het beste optreden, het is nog altijd zeer goed. We hebben een lange weg afgelegd, want we zijn vertrokken van een fragiele basis.

Wanneer realiseerde je je dan dat Githead een echte band kon worden?

Newman: Vanaf het ogenblik dat onze eerste song Reset tot stand kwam, tijdens onze allereerste repetitie. We vertrokken van een simpele drumloop. Malka viel in en na tien minuten hadden we een song. Er hing van meet af aan chemie in de lucht. De grootste topspelers vormen niet noodzakelijk het beste team, maar bij ons werkte het al van dag één.

Rimbaud: Ik schrik er nog altijd van hoe naturel alles tot stand komt. Hetzelfde stramien komt steeds weer naar boven: Malka en ik spelen wat samen en na een tijdje brengt Colin alles naar een ander niveau.

Newman: Het nummer Take Off (van 'Landing', nvdr) kwam bijvoorbeeld op zo'n spontane manier tot stand. We namen het op na een vermoeiende treinreis, lieten het twee jaar liggen, pikten het later weer op en het klonk fantastisch.

Rimbaud (jennend): We zochten nummers voor een conceptalbum en Take Off paste perfect!

Colin, je hebt enkele platen uitgebracht op het Belgische Crammed-label. Je maakte met Githead als kwartet je debuut in Antwerpen en met Wire repeteerde je twee jaar geleden een week lang in het Stuk in Leuven om er daarna je Europese tournee af te trappen. Heb je een speciale band met België?

Newman: Eerst en vooral is onze boekingsagent Belgisch (ToutPartout. Githead trad vlak na dit gesprek op op de ToutPartout-labelnight in de Brusselse Botanique, nvdr). Malka en ik trouwden hier en onze zoon werd hier geboren. We vertrokken in 1992, maar we hebben nog altijd een erg sterke band met België en in het bijzonder met Brussel.

Volg je de Belgische politiek nog?

Newman: Je kan bijna niet anders, he? Het lijkt eindeloos. Ik hoop dat de scheiding niet plaatsvindt en dat de Belgen ooit iets gemeenschappelijks zullen vinden. Ik kom van een erg nationalistisch land en bijna elk land dat we bezoeken is al even nationalistisch. Behalve België, daar is iedereen nationalistisch voor wat zijn eigen stukje land betreft. Niemand lijkt ene moer om België te geven. But when push comes to shove, they do give a fuck, daar ben ik van overtuigd.

Wij hopen ondertussen dat België niet tenondergaat voor februari 2010, want dan landt Githead hier opnieuw. (Meer details hierover volgen)