Kaat Van Stralen - Het voelt als een rollercoaster

Kaat Van Stralen is een van de meest opvallende jonge stemmen van dit moment. Met haar nieuwe album 'Vieze Vlinder' mixt ze persoonlijke ervaringen, maatschappelijk engagement en een eclectische sound van alt-pop, punk en spoken word. In dit interview praat ze openhartig over haar creatieve proces, haar activisme, de impact van Stop Met Wenen, haar persoonlijke uitdagingen en de rollercoaster van plotseling succes waarbij kwetsbaarheid en kracht hand in hand gaan. Dat zoiets gewaardeerd wordt, bewijzen de twee MIA-nominaties voor ‘Doorbraak’ & ‘Alternative’.

Je nieuwe album heet 'Vieze Vlinder’. Hoe ben je op die opvallende titel gebotst?

Kaat Van Stralen: Bij mij klikte het vrij snel met die titel. Zodra we wisten welke nummers we wilden opnemen op de ep, voelde ik meteen dat 'Vieze Vlinder' de juiste titel was. Het leek me de beste naam tussen al die nummers, het vat ook goed de periode in mijn leven samen waarin deze nummers zijn ontstaan. Het voelde dus als een mooie manier om deze bundel songs te benoemen. De muziek klinkt vrij eclectisch. Soms alt-pop of post-pop, dan weer punk. Ik hou er zelf niet zo van om muziek in hokjes te stoppen. Voor mij ontstaat die altijd vanuit de tekst: het verhaal bepaalt de muzikale wereld eromheen. Daarom vind ik het soms jammer om te strikt in genres te denken.

Je teksten geven blijk van een sterk maatschappelijk engagement. Is dat een bewuste keuze of is dat gegroeid doorheen jouw schrijverschap?

Ik ben altijd al activistisch geweest; het gevoel van rechtvaardigheid zit sinds mijn kindertijd in mij. Voor mij is het logisch dat zoiets ook in mijn muziek terugkomt. Ik schrijf over wat ik meemaak en over hoe de wereld zich gedraagt op dit moment. Het is nooit een bewuste keuze geweest om maatschappelijk te schrijven, het gebeurde gewoon. Soms is het feministisch, maar dat is ook wie ik ben. Ik vind dat iedereen zo zou moeten zijn. Ik praat er veel over en zet me ervoor in. Omdat ik toevallig muzikant ben, komt dat terug in mijn muziek, dat vind ik juist mooi.

Mijn nummers ontstaan trouwens steeds vanuit een tekstflard. Vaak ontstaat er eerst een zin in mijn hoofd en daarop riff ik verder. Zo bouw ik eigenlijk een soort basis of kader. Vaak hoor ik dan ook al direct een ritme of cadans in hoe de zin klinkt en dat geeft me meteen het gevoel dat ik een nummer kan beginnen.

Iedereen associeert je met dat magische, iconische nummer Stop Met Wenen. Had je zelf verwacht dat het zo'n impact zou hebben?

Toen ik wist dat we bij de Nieuwe Lichting zaten, wist ik dat ik iets zou losmaken bij het publiek. Ik neem een duidelijk standpunt in als jonge vrouw en vertel open over mijn ervaringen: over emoties tonen, huilen en hoe je soms wordt onderdrukt, vooral door mannen. Ik was wel verrast dat veel mensen zelfs bij optredens het verschil niet hoorden tussen spoken word en zingen. In het begin kreeg ik vaak reacties van “zij kan niet zingen,” wat ik vreemd vond omdat het voor mij duidelijk spoken word is. Blijkbaar blijft dat in Vlaanderen nog een mysterie. Verder vind ik dat kunst reacties moet oproepen en meningen moet verdelen. Als iedereen het goed vindt, doe je het volgens mij niet goed als kunstenaar.

Opmerkelijk is dat je ook het thema eetstoornis aanbrengt in jouw nummers. Hoe voelt het om zulke persoonlijke kwetsbare ervaringen in je songs te stoppen, zoals ook de aanvaarding van je ADD?

Die nummers groeien als vanzelf. Voor mij is het een manier om mijn ervaringen te delen en er zelf mee om te gaan. Het was nooit zo van "Oké, nu ga ik hierover schrijven." Het kwam er gewoon uit. Het was wel eng om erover te praten in mijn eigen interviews, maar vanaf de eerste keer dacht ik dat het misschien iemand kon helpen. Als dat zo is, is dat helemaal oké. Dan krijgt het meteen een nobel doel. Net als het bespreekbaar maken van mijn eigen ADD. Mensen kijken vaak naar de negatieve kanten, maar voor mij maakt die "stoornis" me juist creatief. Ik denk dat ik de teksten die ik schrijf niet zo zou schrijven zonder mijn ADD. Soms is het wel veel omdat prikkels harder binnenkomen, maar uiteindelijk beïnvloedt het me vooral op een positieve manier.

Een andere drijvende kracht in jouw songs is woede. Hoe kijk jij naar dat aspect van jezelf?

Het is niet dat ik boos ben op specifieke mensen, maar ik voel onrecht en dat irriteert me enorm. Het helpt wel om die gevoelens in songs te verwerken, zo kan die irritatie een plek krijgen. Kwetsbaar zijn naar het publiek toe vind ik niet moeilijk. Ik laat zien wie ik op dit moment ben, vaak herkent het publiek dingen die zij zelf misschien niet durven zeggen. Daar krijg ik meteen een soort bevestiging van terug, waardoor ik me sterker voel. Ik heb sowieso een dik vel, dus ik kan daar goed mee omgaan. Het is geen zwakte, maar juist een talent en een hulp. Het geeft me veel kracht en empowerment.

Wat hoop je dat het publiek meeneemt uit je nummers en je teksten?

Ik hoop vooral dat mensen er even bij stilstaan en erover nadenken. Dat geldt voor iedereen, van haters tot liefhebbers (lacht). Als ik daardoor een gesprek kan openen tussen een zoon en dochter of twee vrienden, vind ik dat een prachtig resultaat. Het gaat erom iets in beweging te zetten bij mensen. Wat betreft maatschappelijk engagement zoals over Gaza, baseer ik mijn mening altijd op mijn eigen empathie. Ik probeer me in te leven in anderen, me goed in te lezen en dan een standpunt in te nemen. Dat betekent niet dat mijn mening nooit kan veranderen, maar het is wel hoe ik vocaliseer wat ik voel. Voor mij draait het om menselijkheid: zorgen voor elkaar, lief zijn voor elkaar, nooit iemand uitsluiten of alleen laten in een oorlog. Helaas gebeurt dat niet altijd, maar ik heb absoluut geen probleem om me daarover uit te spreken.

Je hebt De Nieuwe Lichting gewonnen en nu sta je een aantal maanden verder. Hoe kijk je terug naar die snelle evolutie die je gemaakt hebt?

Het voelt zeker als een rollercoaster. De trein is gaan rijden en soms lijkt het alsof ik er niet helemaal op zit, maar ik neem pauzes en kan me er daarna weer op richten. Het laatste jaar was zeker niet makkelijk, maar de overwinning heeft me echt een grote boost gegeven. Voetjes op de grond houden is voor mij echter nooit echt een probleem. Ik probeer gewoon bij mezelf te blijven. Door mijn ADD kan ik snel overweldigd raken door drukte, dus zorg ik voor structuur, genoeg slaap en tijd voor vrienden. Als die routine klopt, gaat het goed. De zomer was pittig met zoveel optredens, echt van dag tot dag leven. In de herfst en winter is het wat rustiger, ik weet dat rust in golven komt. Het besef dat de kalmte terugkomt, helpt me enorm om het vol te houden.

Doorbreken lijkt minder moeilijk dan een blijver worden. Ervaar je een zekere druk om met je ep te moeten scoren?

Nog niet zo hard. Ik voel me nog steeds een jonkie in de industrie, een nieuwkomer. Het idee dat ik relevant moet blijven, speelt nog niet, ik denk niet dat het ooit zo zal zijn. Zolang ik blijf schrijven wat ik wil schrijven en plezier heb met mijn band, loopt het wel vanzelf. We zijn goed bezig, een beetje naïef, maar dat voelt ook optimistisch. Ik probeer het glas halfvol te bekijken. Ik denk trouwens dat je engagement en idealisme binnen deze commerciële industrie kunt verzoenen, al is het soms een uitdaging. Ik heb ook dingen gedaan waar ik nu spijt van heb, het is een constante oefening om te leren wanneer ik trouw blijf aan mezelf en wanneer ik een stap verder kan gaan voor het grotere geheel van een project. Het is niet makkelijk, maar hoe vaker ik die keuzes maak, hoe beter ik mijn eigen morele kompas kan volgen.

Je hebt vorig jaar op Pukkelpop gestaan. Dat is voor veel muzikanten het summum. Welke dromen heb je verder nog?

Ik ben altijd vrij pragmatisch, dus ik durf niet te groot te dromen. Ik wil wel graag, vooral met wat bekendheid in Nederland, de toekomst opzoeken. De komende maanden gaan we daar dan ook veel optreden, waar ik superveel zin in heb. Ik vind het Nederlandse publiek echt geweldig, ik voel dat onze muziek daar goed valt. Het doel is om ons imago verder uit te bouwen, ons te bewijzen als een vaste waarde in dat muziekland. We hebben echt toffe dingen in het vooruitzicht. Bijna alles wat ik ooit wilde doen, heb ik al kunnen doen zoals Pukkelpop en EuroSonic, en nu ook de twee MIA-nominaties voor ‘Doorbraak’ en ‘Alternative’. Dat zijn dromen die echt uitkomen. Het is moeilijk om dan verder te denken, maar voorlopig zet ik stap voor stap zonder veel te kijken wat er daarna komt.

Hoe was het je eigen ep voor het eerst in handen te hebben? Beschrijf dat gevoel eens.

Ik weet het nog goed. Ik was bij Studio Brussel omdat ik er een dag radio moest doen, en toen kreeg ik de ep voor het eerst in handen. Ik stond gewoon een minuut lang naar die cd te kijken. Het was echt een bijzonder moment. Ik ben megablij dat ik dit deel van mijn leven in muziek heb kunnen vastleggen, bundelen en delen. Ik ben er nog steeds echt in de wolken over.

De komende concerten: 

• 23 december - De Warmste Week, Genk (Belgium)
• 3 februari 2026 – Week van de Belgische Muziek, De Casino,  Sint-Niklaas (Belgium)
• 6 februari 2026 – Oh La La La, Mechelen (Belgium)
• 13 februari 2026 – We Are Open, Antwerpen (Belgium)
• 19 februari 2026 – Charlatan, Gent (Belgium)
• 28 februari 2026 – Club AFF, Hasselt (Belgium)
• 6 maart 2026 – Tweeklank, Harelbeke (Belgium)
• 13 maart 2026 – Geruis, Dendermonde (Belgium)
• 14 maart 2026 – De Zwerver, Middelkerke (Belgium)