Sleaford Mods - Van sonische guerilla tot meedogende observator

Electropunkpoëten, zatte nonkels van de Engelse (post)punk-revival, echokamer van de Engels onderbuik: Sleaford Mods is bestickerd met veel etiketten, maar lui is er geen van. Je zou het niet zeggen als je geluidssmid Andrew Fearn ziet pintelieren op het podium, maar het werktempo van de band is meer dan ijverig. Na het striemende ‘English Tapas’ in 2017 en een titelloze ep in 2018, brengt Sleaford Mods 22 februari ‘Eton Alive’ uit. Voor Andrew en tekstschrijver en zanger Jason Williamson wordt het bovendien het eerste album op eigen label Extreme Eating. Wij voelden Jason aan de tand.

Van nature een oude zaag

De Mods worden vaak omschreven als boos en bijtend. Toch is Jason sinds ‘Englisch Tapas’ meer teneergeslagen en meedogender geworden in zijn beschrijvingen van de wanhoop van de Engelse onderbuik. “Op 'English Tapas' bewogen we weg van de sonische stormloop van de vorige platen en begon ik wat meer te experimenteren met popsongs. Je smaak verandert, als je ouder wordt. Ik evolueerde als schrijver en werd kalmer in de manier waarop ik mijn angsten, woede en paranoia projecteer. Niet dat ik minder kwaad ben, ik ben van nature een oude zaag. Ik ben vaak boos, naar binnen gekeerd en onredelijk, maar ik zocht een wijdere manier om dat te communiceren. We willen niet blijven stilstaan, maar we willen ons kruit ook niet verschieten.”

Vervreemding en Consumentisme

Vervreemding en de manier waarop mensen ermee omgaan is een weerkerend thema bij Sleaford Mods. Terwijl de titelloze ep die de Mods in 2018 uitbrachten de woede en wanhoop, die financiële en politieke machteloosheid met zich meebrengt, belicht, is ‘Eton Alive’ een meedogend en zelfs berustend portret van mensen die zich verliezen in consumentisme. “‘Eton Alive’ gaat over de gevolgen van het doorgedreven besparingsbeleid van de laatste jaren. Ik wou uitdrukken dat mensen verslagen zijn. Ze zitten vast in een verweesde geestestoestand, berusten in hun lot. Ze reageren op niets meer, ze worden door niets meer geshockeerd. Het kapitalistisch net, het rag van consumentisme is fijner geworden. De alledaagse ervaringen van de meeste mensen zijn vrij identiek aan elkaar. Mensen worden afgezonderd, eenzaam.”

Het is een realiteit waaraan ook Jason zelf niet kan ontsnappen. “Veel van de nummers gaan over mezelf. Wanneer ik iets schrijf moet het altijd relevant zijn voor mezelf. Ik leef en consumeer als iedereen. Ik hou van consumeren, ik hou van spullen kopen, het vrolijkt me op. Ik schrijf over hoe die werkelijkheid mijn leven en dat van anderen definieert. Aan de andere kant worden mensen zich ook steeds bewuster van de valkuilen en verschillende aspecten van kapitalisme, ook dat is interessant.”

(Song)schrijverschap

Jason was altijd meer een observator, een schrijver dan een politicus. “De songs reflecteren hoe ik naar dingen kijk. Je krijgt misschien een idee van hoe het is in Engeland te leven doorheen onze muziek. Mensen mogen het oneens zijn met de politieke implicaties, ik ben geen expert, ik vertrek gewoon van mijn eigen bevindingen. Iedereen is op zoek naar een verklaring. Wij leveren een optie.” Zelfs al beschrijft Jason simpelweg de dagelijkse realiteit van miljoenen mensen, Sleaford Mods blijft opvallen als een politieke band. “Ik weet niet waarom, misschien omdat we dingen formuleren met een zekere geleding. We hebben een bepaald niveau bereikt als muzikanten en naar mijn mening ben ik een goede schrijver geworden. Mensen appreciëren dat, omdat het afwezig is in heel wat andere muziek. De meeste bands schrijven slechte teksten. Hun sociale kritieken of observaties klinken te cliché, betuttelend of vaag. Het is belangrijk direct te zijn, maar om tezelfdertijd in staat te zijn om wat je zegt, met een zekere kunde en intelligentie te verwoorden.”

Terwijl Jasons observaties donkerder en defaitistischer werden, lijkt Andrews muziek in de tegenovergestelde richting te evolueren. “Dat is Andrews zaak. Ik weet niet waar hij naar luistert. We hebben niet per se een muzikaal masterplan. Ik zei hem te doen wat hij wil en dat deed hij. ‘Eton Alive’ is zeker meer poppy, de muziek neigt naar r&b uit midden jaren tachtig en dat beïnvloedde mij op zijn beurt. Met ouder worden is zijn muziek rijker, meer bestudeerd en gewoon beter geworden.” Ook de manier waarop tekst en muziek worden gemengd, is veranderd sinds 'English Tapas'. “Voorheen experimenteerden we vooral in de studio, maar op ‘English Tapas’ zaten we vast. Ik kreeg de indruk dat ons proces niet zo goed werkte als het ooit deed. Vanaf de ep vroeg ik Andrew me de muziek door te sturen, zodat ik er thuis aan kon werken. Dat gaf betere resultaten. Vanaf het moment dat Andrew me de nummers stuurde, kostte me het ongeveer drie maanden om ‘Eton Alive’ te schrijven en nam het vier dagen in beslag om de plaat op te nemen.”

Fladderen langs de rand

De overgang naar een meer poppy geluid en een meedogender visie heeft Sleaford Mods geen mainstream succes gebracht. “We worden genegeerd door het centrum van de commerciële arena. We mogen rondfladderen aan de rand, maar mogen niet naar binnen. Het valt ergens wel te begrijpen. We maken geen muziek voor de massamarkt. Die wil onze muziek niet: ze is niet inschikkelijk genoeg. De massamarkt wil een leuk deuntje, iets dans- en herkenbaars. Ze wil niet te veel nadenken over wat ze hoort. We zullen altijd wel aan de rand blijven. Ik denk niet dat we ooit volledig omarmd zullen worden door de commerciële machine.”

“Het kan dat ik te kort door de bocht ga, maar ik denk dat er ook leeftijdsdiscriminatie bij komt kijken. Twee blanke mannen van middelbare leeftijd is niet echt een aantrekkelijk plaatje voor de commerciële muziekmarkt. Mensen van onze leeftijd worden niet gedraaid op (de Engelse) Radio 1. Ze krijgen geen prijzen, tenzij ze, zoals pakweg Radiohead, erg grote namen zijn binnen de industrie.”

Extreme Eating

Om het hele muziekcircus wat te omzeilen heeft Sleaford mods recent een eigen label opgericht: Extreme Eating. “Het was een wat voorbarige zet. Dus we moeten de koppen nog samen steken. We plannen sowieso enkel eigen materiaal uit te brengen. We zijn teleurgesteld in de manier waarop dingen werken in de muziekindustrie en we zijn het beu naar ceremonies te gaan om te kijken naar idioten die awards in ontvangst nemen… We stichtten Extreme Eating om voor onszelf te zorgen, maar hadden geen idee van hoeveel werk er zou in kruipen. Het was een beetje een worsteling. We zien wel hoe het gaat.”