Abdullah Ibrahim & Ekaya - Afrikaanse jazzmagie

undefined, 9 maart 2017

Met de in Kaapstad geboren Abdullah Ibrahim had De Roma een muzikale pionier en levende legende te pakken. De klassiek getrainde, Zuid-Afrikaanse jazzpianist is technisch uiterst begaafd, maar het is vooral met improvisatie dat hij gensters slaat. Samen met zijn groep Ekaya bracht Ibrahim een fabeltastisch concert dat ons volledig van de sokken blies.

Een halfuur later dan voorzien trad Abdullah Ibrahim aan en zette zich - bladmuziek klaar - eindelijk achter de piano. Maar van bij de eerste noot was dat meteen vergeten. Het publiek hield de adem in en Ibrahim liet zich voluit gaan in een wellustige solo-improvisatie. Het is vrijwel ongezien dat men met een tien minuten durende improvisatie aanzet, maar in dit geval werkte het; zachte pianotoetsen, lichte gospelfeel en een betoverende protagonist die er helemaal voor ging.

Iets later kreeg hij versterking op cello en fluit. Interessant was dat hij tijdens het optreden meermaals van bezetting wisselde: solo op piano, met trio (piano, cello,fluit) of in samenwerking met zijn zeskoppige begeleidingsband Ekaya waarin verschillende multi-instrumentalisten huisden. Dat leidde tot verschillende, muzikale perspectieven. In het solowerk kon hij intiem maar evengoed sluw en speels naar voren treden; bij de diverse passages met het trio ervoer je dan weer een soort heldere lichtheid en samen met Ekaya kon hij eigenlijk alle richtingen uit, die hij wilde; van bigband tot slimme cool jazz en, naar het einde toe, ook laatavondjazz.

Abdullah Ibrahim (vanwege zijn immer aanhoudende zoektocht naar jazzalbums "Dollar Brand" genoemd) wandelde tijdens zijn concert in De Roma in verschillende richtingen. Hij mag zich als frisse, tachtigjarige knar dan wel hoofdzakelijk op zijn legendarische verleden beroepen, hier liet Ibrahim vooral verstaan dat hij er vandaag de dag nog steeds toe doet. Samen met The Jazz Epistles stond hij aan de wieg van de Afrikaanse jazz en beïnvloedde zo vrijwel iedereen, die met jazz bezig is. Daarom alleen al loonde het de moeite om hierbij te zijn. En muzikaal bleek dat hij steevast op zoek is naar nieuw, onontgonnen terrein.

Je hoorde hoe Ibrahim de kunst van de improvisatie tot in de puntjes beheerst. Als geen ander liet hij zijn vingers over de piano gaan en leidde hij zijn groep naar muzikale hoogtepunten. Zijn hele leven zat in het spelen van die muziek en dat zag en voelde je ook, hetgeen meermaals spontaan applaus uitlokte. Ook interessant was het om te zien hoe hij begeleidingsband Ekaya soms volledig los liet en zichtbaar genoot van de muziek die zij voortbracht. Eén van de hoogtepunten was bijvoorbeeld de passage waarin de contrabassist (die dubbelde op cello) onverwacht een solo van jewelste uit zijn instrument haalde en zijn medemuzikanten (inclusief pianist Ibrahim) op sleeptouw nam.

De laatste jaren bracht de muzikant uit Kaapstad talloze releases op de markt ('African Suite', 'Cape Town Revisited', 'African Magic', 'Senzo',  'Bombela',...) naast soundtracks ('Chocolat', 'No Fear To Die'). Het illustreert dat er geen maat op hem staat en dat maakte hij live meer dan duidelijk. In de in wezen traditionele, voorspelbare pianomuziek zocht hij naar onverwachte wendingen en kwam daarbij regelmatig uit bij filmische passages.

In tijdloze, aan elkaar geregen improvisaties werd de Afrikaanse magie haast tastbaar. Je kon een speld horen vallen, maar er was ook ruimte voor dynamische passages. Gevoelsmatig hoorde je dan weer volop melancholie en nostalgie.

Dit was een concert van wereldklasse waarvoor je als luisteraar alleen maar eerbied en mateloos respect kon hebben. Ibrahim is een jazzgigant die nog steeds actief op pad is om vernieuwing te zoeken.