Joan Baez - Afscheid in stijl

Koningin Elisabethzaal, 9 februari 2019

Iets voorbij acht uur stapte Joan Baez helemaal alleen op de scène van een uitverkochte Koningin Elizabethzaal. Het was het zoveelste concert in haar eindeloos lange afscheidstournee. Inderdaad, Baez, jarenlang zowat het moreel kompas van de wereld, is aan rust toe. Meer dan 60 jaar staat zij ondertussen op de barricaden in haar strijd tegen onrecht, uitbuiting, racisme en weet ik veel.

Haar wapens waren daarbij zeer eenvoudig: een gitaar, een klaterheldere sopraan, een handvol goede songs – van anderen weliswaar of uit de folktraditie – en een oprechte overtuiging. Die wapens heeft ze nu nog, behalve één: de klaterheldere stem is ondertussen verdwenen en gezakt naar een behoorlijke alt met wat craquelé. Voeg die getaande stem bij een begrijpelijke vermoeidheid – ‘my feet are tired of all that walking’, zei ze tijdens het concert in Antwerpen – en iedereen begrijpt dat deze grande dame wil genieten van een rustigere oude dag in Californië.

Maar eerst dus nog een concert in Antwerpen in het kader van die dus wel heel erg lange afscheidstournee. Ze opende met Don’t Think Twice, It’s all Right, een van de vijf Dylan-songs die ze in de setlist zou plaatsen. ‘Simply because he’s the best’, argumenteerde ze enigszins overbodig. Farewell Angelina, een nummer dat Dyan zelf nooit heeft gezongen, heeft Baez ondertussen tot iets van haar eigen gemaakt. Vooral de zeer bezielde versie die ze bracht van Forever Young klonk mooi en overtuigd.

Vijf songs – niet toevallig de sterkste - uit haar jongst cd ‘Whistle Down The Wind’ haalden eveneens de setlist. Vooral de titelsong werd mooi begeleid op mandoline door Dirk Powell die samen met Baez’ zoon en percussionist Gabriel Harris voor de gepaste aanvulling bij haar gitaarspel zorgde. Bij Silver Blade, een folksong met een moderne twist, legde Baez ons uit, neemt de misbruikte vrouw wraak door met een ‘silver blade’ dus haar verleider te doden. Een soort extreme 'Me Too-song' die Baez inhoudelijk meteen ook temperde.

Ondergetekende heeft Baez het eerst ontdekt diep in de jaren zestig aan het kampvuur bij de jeugdbeweging. Naar die tijd werden we – niet zonder genoegen – terug gekatapulteerd met songs als Me And Bobby McGee, Catch The Wind, The House of the Rising Sun, Where Have All The Flowers Gone, met een obligaat streepje Nederlands tekst zoals ze welk in elk land iets uit de plaatselijke traditie haalt. Een ‘pleaser’ die zowat overal blijkt te werken, ook in Antwerpen. Baez heeft die ‘classics’ zowat overal ter wereld voor aanvankelijk jong en nu oud gezongen. Toen met een vibrerende galm waarmee de grootste Zwitserse vallei moeiteloos werd overbrugd, nu met een soms wat roestige alt die ze met waardigheid hanteert. Ze brengt die hoge tonen trouwens handig in haar songs door ze af en toe te laten zingen door Grace Stumberg, een lid van de crew die met voldoende discretie de nodige hoge noten haalt.

Naar het einde toe – haar lijfstuk Diamonds And Rust was dan al een tijdje voorbij – speelde ze op veiligheid en herkenbaarheid. Gracias a la vida als afsluiter en Imagine – het publiek werd gevraagd mee te zingen maar deed dat iets te ingehouden – The Boxer en recht uit de meisjesinternaten van rond ’68 Donna Donna als bissen sloten na anderhalf uur dit mooie concert af.

Het was de derde keer dat we Baez de laatste vier jaar zagen. Dit keer klonk ze ongetwijfeld het best. De andere concerten zaten aan het einde van een tournee en dat hoorde men toen wel. Nu, na een rodage van een kleine week in Portugal en Frankrijk, was ze goed bij stem en stond ze behoorlijk kwiek – ze is intussen al wel 78 jaar – op het podium. In België zal het dus wel de laatste keer geweest zijn maar het was er een in stijl. Farewell Joan.