Maria Farantouri - Een weg naar geluk

De Roma, 15 april 2018

Wat is geluk? Who knows! Misschien is het gewoon een aaneenschakeling – al dan niet met grote onderbrekingen – van korte of langere momenten van absolute tevredenheid en harmonie. Indien dat zo is, dan gaan we best op zoek naar zoveel mogelijk van die momenten zodat ons leven op den duur één groot moment van feestelijkheid wordt.

Maria Farantouri - Een weg naar geluk

Is dit nu een haastige inleiding op een cursus filosofie van het zoveelste knoopsgat? Helemaal niet. Het is gewoon de inleiding op een verslag van het concert van Maria Farantouri, een al enigszins bejaarde zangeres uit Griekenland. Jawel, Griekenland, de bakermat van de filosofie. Vandaar.

Een concert van Farantouri geeft ons altijd een idee van wat volmaakt geluk zou kunnen zijn. Haar horen zingen is één grote verzoening met de ongemakken van het leven, de brutale tijdelijkheid van het geluk, het vervloeien van de tijd. Ondertussen is ze bijna zeventig, maar haar unieke alt is nog altijd ongeschonden en als vertolkster van Theodorakis' liederen is ze absoluut onvervangbaar.

Die dame stond dus zondagavond opnieuw in de Roma. Een andere dame, die naast ons zat, zei zowat halverwege het eerste deel: “Hier krijg je toch echt kippenvel van”. Alleen zei me dat niet in het Nederlands, maar in onberispelijk Frans. De dame en haar echtgenoot waren speciaal uit Lyon gekomen om Farantouri te horen. Haar opmerking was trouwens volkomen terecht want de doorleefde versie, die de zangeres net van Asma Asmaton had gebracht, was één van de vele hoogtepunten van dit knappe concert.

Bij de aanvang vertelde Farantouri, zij het in iets minder onberispelijk Frans, dat ze allerlei soorten liederen ging brengen, tot zelfs rebetika toe, van een keur van Griekse (toon)dichters. Vooral Theodorakis en Hadjidakis naast teksten van Severis, Gatsos en enkele traditionals. Dat heeft ze ook gedaan. Opvallend daarbij was dat ze de setlist flink had omgegooid in vergelijking met haar passage van drie jaar geleden in dezelfde Roma. Kennelijk is de schat aan volksliederen onuitputtelijk en zijn er talloze composities – de ene al mooier dan de andere – op teksten van de Griekse dichters. Ze zong trouwens ook regelmatig werk van de Turkse auteur Livaneli.

Maria’s alt is met de jaren een beetje gezakt, maar het maakt haar vertolkingen alleen nog plechtiger. Bij momenten zingt ze zo hymnisch dat ze in de buurt van Bachs koralen komt of van een Gregoriaanse solozang. Voortdurend lijkt ze de melodieën van haar muzikale frasen of de wendingen van de poëzie met brede gebaren te ondersteunen, misschien zelfs te zegenen.

De invloed van haar sinds enkele jaren gesmaakte uitstapjes naar de jazzmuziek zijn merkbaar. Korte vocalises bij het begin of op het einde van een lied sluipen met mondjesmaat binnen. Het moet ook voor haar spannend blijven.

Verder was het een concert zoals we dat konden verwachten. Farantouri zong met een melancholie, die in mediterrane volksmuziek ingebakken zit, over verloren of gevonden liefdes, maar ook sociaal bewogen songs over de ecologische problemen van onze planeet of de moeilijkheden van de migrant kwamen aan bod. In het tweede deel, dat merkbaar ritmischer was, zong zij enkele vinnige zeemansliederen en eindigde ze met enkele "hits" die waarschijnlijk zelden op haar concerten zullen ontbreken, ijzersterk als ze zijn, Sto perigali en Ligo Akoma.

Met nog een rebetikanummer als toegift nam Maria Farantouri en haar uitstekende begeleidingsgroep afscheid. We konden weer verder, opnieuw verzoend met het leven.

16 april 2018
Frank Tubex