Patti Smith - Optimisme als kracht en wapen

Ancienne Belgique, 12 augustus 2018

Het is zomer en dus is de Ancienne Belgique grotendeels gesloten voor het publiek. De evenementen van de AB spelen zich vooral in het park af, met Feeërieën en Boterhammen in het Park. Alleen als Patti Smith of Nile Rodgers (19/08) komen aankloppen, gaan de deuren open. En de interesse was zo groot, dat Patti meteen blijft voor een driedaagse. 

Voor wie zich zou hebben afgevraagd of Patti Smith nog relevant is – ze heeft al jaren geen plaat meer uitgebracht en ze doet al een tijdje ongeveer hetzelfde op het podium – is daarmee meteen het antwoord geleverd. Als Patti Smith zegt: “Ik kom”, dan verkoopt de AB drie keer uit; een groter teken van relevantie kan je niet wensen. Patti Smith heeft geen nieuwe plaat om de twee jaar nodig om relevant te blijven; ze is relevant op zichzelf; als persoon en als artieste.

Ze is eenenzeventig ondertussen (ze is jarig op 30 december), ze draait al meer dan veertig jaar mee en nog steeds is er niemand die doet wat zij doet. Ook nu weer praatte ze veel, zichzelf op de korrel nemend; over de drie brillen die ze bij zich had, waarvan eigenlijk geen enkele goed was; over die keer dat ze in Delft op zoek was naar de uitvinder van de lens, die niemand nog kent; over haar hand die ze verwond had; over het grote lettertype van de gedichten die op haar papier stonden afgedrukt en dus eigenlijk over de kwaaltjes van het ouder worden.

Ze is inderdaad niet meer van de jongste, maar er gaat nog steeds een gigantische kracht van Patti Smith uit. Ze is niet zozeer meer een punkgodin als wel een vrouw met wijsheid, met ideeën over de wereld en de wil en de moed om die te verkondigen. Deze tournee heet niet toevallig ‘The Sound Of Protest’ en dat is geen loze titel.

Ze covert bijvoorbeeld Beds Are Burning van Midnight Oil op zulke dreigende wijze dat ze ons weer in herinnering brengt dat dit Radio Nostalgie-deuntje eigenlijk een protestsong is over de onderdrukking van de Aboriginals. Daarbij aansluitend draagt ze Ghost Dance op aan de mensen in de Gazastrook en brengt ze een gedicht (Prophecy’s Lullaby) uit haar nieuwe dichtbundel 'The New Jerusalem' waarin ze pleit voor een religieuze neutraliteit die de Heilige Stad hoog in het vaandel zou moeten dragen.

Dat gedicht laat ze volgen door Peacable Kingdom om aan te tonen dat ze ook over het lot van Israël en Palestina – als zowat enige – nog optimistisch denkt. Ze is minder kwaad dan vroeger, dat is duidelijk, maar dat wil niet zeggen dat ze de gezellige oma is die zit te breien in de zetel. Ze ziet nog dingen die ze wil veranderen in de wereld en ze gelooft dat het de mensen zélf zijn die voor verandering kunnen zorgen. Ze draagt overigens ook zelf haar steentje bij. Door op een podium te kruipen bijvoorbeeld, maar ook door - zo benadrukte ze - de opbrengst van haar nieuwe dichtbundel volledig aan een goed doel te schenken. Ze stond geen reclame te maken voor eigen buidel, wilde ze even duidelijk stellen.

Patti Smith heeft poëzie in lijf en leden, zowel in haar muziek als in haar boeken, dat bewees ze al met de prachtige opener Wing. Ook bracht ze een ode aan de Russische filmmaker Tarkovsky (The Second Stop Is Jupiter) en ook dat zien we niemand anders doen op een rock-‘n-roll-podium. Het is wat Patti Smith uniek maakt in het culturele landschap; het is ook precies datgene dat haar iets afschrikkends geeft voor wie haar minder goed kent. Onterecht, want Patti voelt zich ook niet te beroerd om haar grootste hits te spelen. Dancing Barefoot, Summer Cannibals en het veel oudere Ain’t It Strange rocken lekker weg. Er is Because The Night en er is Gloria en van die twee speelt ze vooral die laatste song met een nog altijd even grote bevlogenheid.

In de bissen brengt Smith een bloedmooie versie van Can’t Help Falling In Love van Elvis en People Have The Power, een nummer dat zoveel kracht en optimisme in zich draagt dat, als het wordt meegezongen door tweeduizend stemmen, zeker in deze tijden toont dat ook optimisme een grote kracht en een wapen kan zijn. Het is niet toevallig dat het dat nummer is, dat je drie dagen na het concert nog staat te zingen in de badkamer.

We schreven het hoger al: ze draait al veertig jaar mee en nog steeds doet niemand wat Patti Smith doet, is er geen sprake van opvolging. Met de jaren benadrukt ze zelfs meer en meer haar eigenheid. Patti Smith hoeft niet meer noodzakelijk in één adem worden genoemd met de punk. Ze is veel meer dan dat.

Dit verslag verscheen ook op nieuwssite Newsmonkey.be.