These New Puritans - Titanen van de tegentijd

Botanique, 4 april 2019

Gedonder in de Rotonde. Dat was de strategie van de eigenzinnige Britse Barnett-broertjes voor de verovering van de Botanique. Ook al is These New Puritans de dagen van attackmuziek al even voorbij, toch daverden de kruiden uit de daarvoor aangelegde tuin. Al onze nachtmerries kwamen uit.

De Taiwanese Scintii - Stella Chung voor de vrienden - kwam de boel opjutten met esoterische zang, een laptop en een rist draaiknoppen. Het was te bewonderen hoe ze helemaal op haar eentje een geluidsmuurtje metselde. Het maakte uiteindelijk een vluchtige indruk. Toch beloofden we onszelf om Scintii's klankweverij thuis eens rustig te ontleden.

Ondertussen hadden we het dreigende instrumentarium achter en rond Scintii al in de gaten: een set doorkijkdrums, een vibrafoon, een batterij elektronica, drumpads en enige industriële percussie. De standaard met zware kettingen leek een koopje uit een folterkamer.

De dreiging ging voort. Gedreun, omineus wit licht en een sequens uit de school van Klaus Schulze kondigden aan dat de Barnetts op komst waren. En toen verscheen het puntige zwarte silhouet van Jack Barnett. De lichtinval bepaalde of je in hem Dave Gahan zag, Patrick ‘American Psycho’ Bateman, of een uitgehongerde Michael De Cock.

Toen Barnetts stem even later uitsteeg boven de elektrogolven en donderslagen van A-R-P deed ze dat met de ernst van een Mark Hollis (RIP), David Sylvian of - meest van al nog - Paul Buchanan van The Blue Nile. Het was het kolkende begin van een klein anderhalf uur geweld, ingehouden spanning en vuur. Want fire, daar is de tweeling van de Barnetts tuk op.

Voor we het vergeten: These New Puritans bracht onlangs haar eerste meesterwerk in zes jaar tijd uit, het derde op rij. Niet gelogen! De songs van het nieuwe ‘Inside The Rose’ marcheerden voorop. Infinity Vibraphones kwam prachtig tot zijn recht. In Anti-Gravity stond de spanningsboog niet strak genoeg. En het fragiele Inside The Rose bleek net te delicaat voor een plek in het oog van de storm.

Met Into The Fire, nog altijd van 'Inside The Rose’, schoven de nieuwbakken puriteinen op naar ‘Hidden’-territorium; ‘Hidden’ is de ontwrichtende plaat die in 2010 geen hond had zien aankomen. “Open your mouth, spit out the SKY”, sneerde Barnett terwijl de band nog wat kolen in de kachel smeet. En toen kwam er werk van ‘Hidden’ zelf. Three Thousand, We Want War en Fire-Power draaiden de snedigheidsknop helemaal open. Jammer dat de oosterse-zwaarden-sample van We Want War klonk als een set ordinaire keukenmessen.

Met Organ Eternal, de eerste en enige track van 'Field of Reeds' (2013), sloeg de toon om naar majestueus. Barnett gordde de basgitaar om en speelde schaarse, lange noten. De late Talk Talk doemde op. Where The Trees Are On Fire bundelde nog meer schoonheid: “Thiiiis is where your dreams come true / your nightmares too, your nightmares too.” Met het slaapliedje Six liep de set abrupt ten einde. Maar er kwam een onverwacht vervolg: En Papier van debuutplaat ‘Beat Pyramid’, waarmee TNP zich ontpopte tot een evil Franz Ferdinand. Een stijlbreuk, dat wel. Met een intens Attack Music - opnieuw van ‘Hidden’ - viel het doek.

Jack Barnetts stem kwam en ging als windvlagen. Soms dook ze zo laag dat ze bijna onhoorbaar was. Soms articuleerde ze messcherp, soms vermaalde ze woorden tot gruis. En ondertussen deden de ingenieus gemonteerde, vaak drieledige percussiepartijen de locomotief draaien. Drummer en tweede in lijn George Barnett zette telkens opnieuw gangbare ritmes op de kop. Zonder jazz, zonder fills, zonder maatsoorten met moeilijke breuken. Maar met een ongelooflijk gevoel voor tegentijden. En zo zijn we er: in de Rotonde kroonde These New Puritans zichzelf tot tegendraadse titanen van de tegentijd. In dat in deze tijd. Intens.