Under Byen - Een avondje Droomfabriek aan huis
Cactus@MaZ, Brugge, 8 november 2008
Cactus en Under Byen: de liefde blijkt wederzijds. Na een opgemerkte doortocht tijdens het Cactusfestival in 2004 en een uitverkocht Concertgebouw tijdens de eerste editie van Music In Mind, mocht ‘het origineelste creatuur uit de Deense kweekvijver’ de ijspegels in Brugge aan diggelen slaan. Het Canadese Barzin ging Under Byen vooraf.
Barzin mocht als opener van Under Byen de hartslag van de MaZ bepalen. Het aantal slagen per minuut werd daarbij geleidelijk teruggebracht tot een winterslaap-tempo. En nee, daar bedoelen we niks negatiefs mee. Barzin dompelde ons onder in een (h)eerlijk, warm bad van melancholie. Wat in 1995 startte als een soloproject van zanger/gitarist Michael Findlay is ondertussen uitgegroeid tot een driemansschuit met een aantal gastmatrozen. Vanavond werden de sobere songs uit het nieuwe album ‘My Life In Rooms’ ondersteund door bas, twee gitaren, lapsteel en xylofoon. Het gros van de nummers volgde de minimalistische maar hartverwarmende traditie van onze andere Canadese lieveling in dit genre: Great Lake Swimmers. Opperste verbazing daaromtrent bleek echter overbodig, aangezien de ‘leading man’ van Great Lake Swimmers -Tony Dekker himself- in de rangen van Barzin bleek geslopen. De poëtische zielenroerselen werden tijdens de set afgewisseld met een aantal country-getinte nummers die deden denken aan Calexico en aan opwaaiend rood stof en verlaten wegrestaurants langs Amerikaanse highways. Met Barzin in de CD-speler wentelen we ons dit jaar alvast met plezier in onze najaarsmoeheid.
Under Byen ofte - u zegge mij na - 'oennebuujen' stelde zich met zijn ongebruikelijke bezetting op in een al even ongebruikelijke halve cirkel. Het dubbele stel drums aangevuld met Afrikaans slagwerk opgesteld naast de bassist, het zingende ijsprinsesje zorgvuldig verstopt achter het strijkend duo en de keyboards. Gelukkig wisten we dat ‘ongebruikelijk’ geen vies woord hoeft te zijn want ook op het deels in Brussel ingeblikte nieuwe album ‘Samme Stof Som Stof’ blijft Under Byen zijn essentie – originaliteit – heruitvinden. We verwachten ons dan ook aan een avondvullend sprookje waarin de Roodkapjes van deze wereld al eens de Wolven durven verorberen.
De droommachine trok zich onder het blauwe licht met bedeesd getokkel op strijkers op gang, daarover een laagje piano, afgewerkt met het breekbare fluitsterstemmetje van Henriette Sennenfeld. Maar bij Under Byen zijn de nummers nooit in één luisterbeurt te vatten, is niets wat het lijkt en kan een ogenschijnlijk dromerig melodietje enkele tellen later overgaan in een opzwepende draaikolk, voortgestuwd door een dubbele dosis pulserende drum. Nils Gröndahl ging letterlijk door de knieën en ruilde zijn viool in voor de getormenteerde zaag. De zevenkoppige, vuurspuwende draak deed zijn live-reputatie alle eer aan. We voelden de hete adem meer dan eens in ons gezicht branden maar de razernij kon even snel weer liggen zoals in de betoverende versie van Af Samme Stof Som Stof. Tindrer deed ons, met zijn hoog wiegelied-gehalte, dan weer bijna de duim naar de mond brengen in een verlangen naar de lang vervlogen baarmoeder. Maar wie zal het zeggen, hun slaapliedje kon net zo goed de soundtrack bij een nachtmerrie over een sadistische moordenaar zijn. Hoewel een spoedcursus Deens ons misschien wat klaarheid zou brengen, beseffen we dat net dat ondoorgrondelijke gewauwel voor een niet te onderschatten deel de magie van deze band uitmaakt.
Van zweverige prinsesjespoëzie tot knallende decibels: Under Byen verwerkte ze tot een bevreemdend maar opzwepend geheel. Een hapklare brok is hun repertoire zeker niet. Maar u lust wel eens iets anders dan frieten met stoofvlees, niet?